مرکز سازه های قاب فلزی سبک LSF

ساختمان به ذات دارای بازشوهایی جهت انتقال نور و تردد و دسترسی ها و تهویه می باشد که قسمتی مهم از هویت معماری ساختمان نیز به شمار می رود. برای طراحی و اجرای بازشوها رعایت تمهیدات و ضوابط خاصی لازم می باشد تا علاوه بر احراز نقش کارکردی و هویت معمارانه ی خود، از نظر ایستایی نیز دارای عملکردی مثبت و منطقی باشند.

ایجاد باشوها در ساختمان های قاب فلزی سبک LSF‌ نیز علاوه بر هویت احراز نقش عملکردی، می تواند در اثر بخشی معمارانه‌ی ساختمان LSF‌ بسیار نقش مفیدی داشته باشد. لذا مهندس معمار می تواند در طراحی بازشوها ایده های اثربخشی معمارانه‌ی بازشوها را با رعایت ضوابط آن ها به کار بندد. 

بازشوها در ساختمان های قاب فلزی سبک LSF می توانند بدون محدودیت در نوع بازشو طراحی اجرا شوند. اما برای تعبیه ی محل بازشوها می بایست الزامات سازه ای و ساختمانی رعایت گردند.

در سازه های قاب فلزی سبک LSF به دلیل نوع سیستم سازه ای که از نوع قاب های ساده با اتصالات مفصلی و مهاربندی های قطری یا دیوارهای برشی با صفحات سازه ای می باشند، بازشوها به نسبت محل قرارگیری دارای محدودیت های موضعی می گردند. به طور مثال در قاب های مهاربندی شده در داخل زون مهاربند ترجیحاً بازشوهای پهن تر از 120 سانتی متر نباید ایجاد شوند. ارتفاع این بازشوها نیز بسیار محدود خواهد بود. عمده بازشوهای ایجاد شده تنها در میان دو استاد یعنی حداکثر به طول 60 سانتی متر خواهند بود. این بازشوها می توانند در برابر عملکرد سازه ای قاب مهاربندی در زون مهاربندی نیز اختلال ایجاد نمایند یا موجب خطرات جانی در اثر فشار بر قاب پنجره و پرتاب تیغه ی شیشه های پنجره به سمت اطراف باشند. لذا ترجیحاً از ایجاد بازشو در این نوع قاب ها امتناع می کنیم. اما به هرحال در صورت تمهیدات لرزه ای و ایجاب طرح معماری، قابلیت ایجاد بازشو حداکثر به طول 120 سانتی متر  ارتفاع متناسب با زون مهاربندی را دارند.

در قاب های پوشش داده با صفحات سازه ای فولادی یا چوبی که به عنوان دیوار برشی طراحی می شوند، بازشوها دارای محدودیت های متناسب با نوع دیوار برشی می باشند که باید طبق آیین نامه ی AISI S213 از 2001 تا 2007 که در بند 5 فصل ششم نشریه ی 612 معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری تحت عنوان «آیین نامه طراحی و اجرای سازه های فولادی سرد نورد - LSF (بخش سازه)» به آن اشاره شده است و یا نخستین ویرایش AISI S400 منتشر شده در 2016 در طراحی مورد نظر قرار گرفته و رعایت شوند.

با رعایت این تمهیدات و الزامات استانداردهای AISI و مسایل بهره برداری، در بقیه ی دیوارهای ساختمانی LSF ایجاد باشوها با دهانه های تا 5 متر و ارتفاع تراز تا سقف، محدودیتی ندارد. لذا تنظیم فشار و مکش باد و طراحی بر مبنای باد در تنظیم دهانه های بازشوها الزامی است.
همچنین در بازشوهای بزرگتر، رعایت نکات ایمنی از نصب شیشه ها و تمهیدات لازم در زلزله برای انتخاب نوع شیشه ها و روش های نصب شیشه ها الزامی می باشد.

توضیحات مربوط به آیین نامه AISI S213  و بند 5 از فصل 6 آیین نامه 612 «آیین نامه طراحی و اجرای سازه های فولادی سرد نورد» در ارتباط با الزامات بازشوهای ایجاد شده در دیوارهای برشی با صفحات سازه ای چوبی یا فولادی در ساختمان های قاب سبک فولادی lsf به طور اجمالی در این متن ارائه می شود. برای دانلود آیین نامه می توانید به بخش آیین نامه ها مراجعه نمایید.

5-6) این نوع دیوار برشی باید با پوشش کامل دیوارهای سبک فولادی سردنورد شده با صفحات مناسب و استفاده از میل مهارهای نگهدارنده در دو انتهای هر قطعه دیوار طرح و اجرا شود.
که با صفحات پوشش چوبی سازهای یا صفحات فولادی پوشش داده شدهاند میتوان در فاصله I در دیوارهای برشی نوع مابین مهارهای نگهدارنده، بازشو ایجاد نمود به شرط آنکه جزئیات لازم جهت انتقال نیرو در اطراف بازشوها تامین شود(شکل 6-1)
 

نسبت ارتفاع به عرض (h/w) مربوط به هر پایه در دی وار برشی نوع I دارای بازشو، نباید از 2 بیشتر باشد . ارتفاع هر پایه، معادل ارتفاع بازشو در مجاورت دیوار پوشش داده شده است. عرض (w) برابر با عرض پوشش داده شده پایه در مجاورت بازشو می باشد. عرض هر پایه نباید کمتر از 600 میلیمتر باشد.
 
در مورد دیوارهای برشی که با صفحات تخته گچی یا سیمانی الیافی پوشش داده شده اند و دارای بازشو می باشند و همچنین دیوارهای برشی که با صفحات چوبی سازه ای و فولادی پوشش داده شده اند ولی فاقد جزئیات لازم برای انتقال نیرو در اطراف بازشوها می باشند، بخشی از دیوار ساز ه ای که دارای بازشو است جزء دیوار برشی نوع I محسوب نشده و مطابق شکل (6-2) باید برای هر قسمت دیوار میل مهارهای نگهدارنده جداگانه پیش بینی شود.